Hoe lukt gedragsverandering wel?

Er wordt veel geld uitgegeven en moeite besteed aan preventieprojecten. Toch is het resultaat maar mager en verandert onze leefstijl nauwelijks. Ja, gedragsverandering is ook moeilijk. Maar dat is niet de enige reden. Een belangrijke reden is ook dat er te veel mensen mee bezig zijn die onvoldoende kennis van de materie hebben. Kennis van gedragsverandering, maar ook praktische kennis van wat een gezonde leefstijl inhoudt. Ik beperk me in dit artikeltje tot gezonde voeding, omdat ik hier zelf het meeste van af weet. Uiteraard bestaat een gezonde leefstijl uit veel meer dan een gezonde voeding.

Alleen kennis overdragen verandert het gedrag niet

De meeste projecten zijn gericht op het overdragen van kennis. Maar daarmee verandert het individuele  gedrag niet of nauwelijks. Mensen linken hun eigen gedrag zelden aan algemene verhalen en denken dat niet over hen gaan en zullen daarom ook niet hun gedrag veranderen.

Nee, van belang is de intrinsieke motivatie om echt van binnen uit te willen veranderen. Vanuit jezelf en niet omdat anderen dat zo graag willen of nodig vinden. De rol van mij als therapeut is om samen met mijn cliënt naar die intrinsieke motivatie op zoek te gaan. Als die boven tafel komt, kunnen we samen aan de slag gaan met de daadwerkelijke gedragsverandering. Het zoeken van deze motivatie betekent dat je je cliënt respecteert en aansluit bij zijn of haar wens, maar tegelijkertijd probeert samen net een stapje meer te zetten. Ik heb er als therapeut vertrouwen in dat mijn cliënten zelf uiteindelijk weer de verantwoordelijkheid voor hun eigen leven op kunnen pakken. Alleen dan is een blijvende gedragsverandering ook mogelijk. Het zoeken van de intrinsieke motivatie is een vak en kan daarom niet zomaar door iedereen worden gedaan. Een gedegen achtergrond als therapeut is daarvoor noodzakelijk.

Leren omgaan met alle verleidingen

Regelmatig lees je tegenwoordig dat mensen aan te veel verleidingen bloot zouden staan en dat mensen hiervoor door het hanteren van verboden zouden moeten beschermd. Naar mijn mening helpt dat niet en neem je mensen dan niet serieus. Dat doe je door hen te leren met deze verleidingen om te gaan, uiteraard gerelateerd aan hun persoonlijke doelstelling. Want alleen dan is het haalbaar.

Pas als de intrinsieke motivatie helder is, kan er zinvol met de gedragsverandering aan de slag worden gegaan. De stap naar gedragsverandering is dan eenvoudiger vol te houden. In de tussentijd wordt waar nodig tevens de individuele voedingskennis verbeterd.

Dus

1. samen zoeken naar intrinsieke motivatie;
2. gedragsverandering, eventueel bijspijkeren voedingskennis.