De voedselzandloper

Het boek is geschreven door Kris Verburgh, arts en onderzoeker. Kris verdiept zich momenteel in neurowetenschap en biogerontologie (wetenschap van veroudering). Het boek lijkt wetenschappelijk onderbouwd. Er zit een uitgebreide notenlijst in. Toch (hoewel ik dat niet helemaal kan beoordelen en ook zeker niet alle noten heb bekeken) heb ik de indruk dat juist de onderzoeken gekozen zijn die passen bij de conclusie die in het boek uitgedragen worden.

 
 
Wat ik opmerkelijk vind is dat er veel onderzoeken met dieren worden besproken en dat daar met zo’n stelligheid conclusies over mensen aan worden verbonden. Dat lijkt me echt veel te kort door de bocht. Door de manier waarop hij beschrijft dat hij wetenschappelijk te werk gaat, suggereert hij dat hij DE waarheid schrijft. Voeding heeft zoveel aspecten dat er echter geen voedingspatroon bestaat dat het enige juiste is.

In de voedingspiramide zitten granen juist in de basis

Opmerkelijk is dat Kris verwijst naar de voedingspiramide van Harvard maar tegen granen (behalve havermout) is. Granen vormen echter in deze piramide de basis. Hij lijkt lukraak te kiezen voor argumenten die zijn mening ondersteunen in plaats van alle elementen mee te nemen.

In de ondertitel van het boek staat ‘over afvallen en jonger blijven’. Dat zijn nu eenmaal de termen om een boek te kunnen verkopen. Het boek gaat over hoe je gezonder oud en wellicht ouder kunt worden. En dat kun je realiseren door calorierestrictie. In zijn visie zou iedereen daarvoor ongeveer een kwart minder moeten gaan eten als dat hij/zij gewend is. Ik denk dat daar zeker iets in zit.

De basisgedachte dat je door middel van een een gezond voedingspatroon ziektes kunt voorkomen spreekt me zeker aan. Dat Kris in het boek voor een zandloper kiest spreekt me ook aan: onder de producten die passen in een gezond voedingspatroon en boven de producten die hierin niet/minder passen. Wat hij gezond noemt, vind ik soms moeilijk te volgen. Maar een dergelijke indeling op zich vind ik voor de dagelijkse praktijk verhelderend.

Kris hanteert drie basisprincipes:

Kris noemt een aantal dranken die geschikt zijn. Ik ga op twee dranken in. Versgeperste vruchtensap, een vreemde aanbeveling als je eerder constateert dat insulineresistentie steeds vaker een probleem vormt. Drink daarom liever geen vruchtensap, maar eet de hele vrucht. Kijk uit met sojamelk. Zeker bij kinderen die allergisch zijn voor melk. Over een melkallergie kun je heen groeien. Over een soja-allergie echter niet. Dat moet je dus echt voorkomen, want in heel veel voedsel wordt tegenwoordig soja verwerkt. Sowieso is Kris dol op soja. Ik denk dat we nog onvoldoende weten van soja om dat actief te promoten. Bovendien ben ik een voorstander van variatie en dat betekent dus dat ik elke dag soja op het menu niet zo’n goed idee vind.

Zon vindt Kris niet gezond. Ik zie dat ook wat anders. Af en toe wat zon lijkt mij goed voor onze gezondheid (en de opbouw van vitamine D). En uiteraard bedoel ik daarmee niet bakken in de zon.

In het boek word gezegd dat fructose minder belastend zou zijn dan glucose. Ja de glycemische index is lager, maar ook fructose wordt uiteindelijk in je lichaam in de lever omgezet in glucose. Dit betekent niet dat je geen fruit zou moeten eten.

Waarom het eten van rood vlees in gematigde hoeveelheden ongezond zou zijn is me niet duidelijk geworden. Zo’n twee keer per week 100 gram lijkt mij geen probleem (tenzij je liever geen
vlees wil eten).

Kris vindt dat je beter naar de verhouding kalium en natrium kunt kijken dan alleen naar zout (waar natrium in zit). Dat ben ik met hem eens. Toch is het voor veel mensen wel een goed idee om sowieso de hoeveelheid natrium te beperken.

Sporten zou bij overgewicht weinig zin hebben, maar is wel gezond. Sporten lijkt me het kader van overgewicht zinvol om je fitter te voelen. Hiervoor is ook de intensiteit van belang. Wel met de kanttekening dat het moet passen bij je gezondheid. Als je een groot overgewicht hebt en futloos bent, heeft het bijvoorbeeld meer zin (in eerste instantie) om te gaan wandelen dan te gaan hardlopen.

Minder onderbouwd dan je zou verwachten

Aanvulling
Kris Verburgh lijkt het verschil tussen een correlatie en een causaal verband niet te weten. Hoe is het dan mogelijk dat er mensen zijn die denken dat dit boek wetenschappelijk onderbouwd is?