Waarom claimwetgeving werkt zoals het werkt
Dit is de kortste uitleg waarom onze claimwetgeving werkt zoals deze werkt. In de claimwetgeving wordt onderscheid gemaakt tussen voedingsclaims en gezondheidsclaims. Een voedingsclaim zegt iets over de voedingskundige samenstelling van een product (bijvoorbeeld : bron van vezels, vetarm etc.). Een gezondheidsclaim legt een link tussen de consumptie van een product en de gezondheid. Er is een door de EFSA (regelgever) toegestane lijst met generieke claims die door iedereen kan worden gebruikt. Daarnaast kunnen ziektebeperkende claims per product aan de EFSA worden voorgelegd. De EFSA bepaalt of een claim voldoende is onderbouwd om te kunnen worden toegestaan. Voedingsclaims en gezondheidsclaims zijn steeds meer met elkaar verweven. Dit maakt het er voor de consument niet duidelijker op.
De industrie bepaalt wat er gebeurt. Hun doel is geld verdienen. Omdat ze ontdekt hebben dat je meer geld verdient als je het koppelt met de woorden ‘goed voor uw gezondheid’ staat dat inmiddels in allerlei vormen op verpakkingen. En nee, je mag niet alles zeggen, maar de industrie weet exact hoe je het beste de grens op kunt zoeken door precies de juiste woorden te kiezen. Daar huren ze de allerslimste dure juristen voor in, zodat de claims exact aansluiten bij de wetgeving. Heeft dat iets met onze gezondheid van doen? Nee weinig. Zo zou Pro-Activ ons cholesterol verlagen. Ja dat is correct. Alleen jammer dat niemand communiceert dat het cholesterol van de meeste mensen helemaal niet omlaag zou moeten.
De andere kant van het verhaal vormen de voedingssupplementen en fytotherapie. Het knelpunt vormt de manier waarop de EFSA gezondheidsclaims beoordeelt. Ze doet dit op dezelfde manier als wordt gehanteerd in de farmacie. Maar in de farmacie gaat het heel vaak om bewijs van enkelvoudige stoffen. In voeding gaat het daarentegen om interacties van heel veel stoffen. Dit vraagt daarom om een andere aanpak. Daardoor zijn veel claims afgewezen, soms ten onrechte als je ziet wat deze producten bij kunnen dragen aan onze gezondheid. Is dit dan wel een goede aanpak voor onze gezondheid? Welnee, soms (in geval van ziektes) kunnen supplementen een waardevolle aanvulling zijn voor onze gezondheid. Het is bekend dat de farmacie regelmatig natuurlijke middelen namaakt. De vraag die je kan stellen is of dat deze nagemaakte producten wel zo effectief zijn (omdat meestal alleen de belangrijkste inhoudsstof wordt nagebootst terwijl juist de synergie binnen de plant essentieel kan zijn). Helaas werken er bij de EFSA procestechnologen met een wetenschappelijke opleiding die niet altijd heel veel ervaring met voedingsvraagstukken. Zij denken dat alles uit de fabriek beter is dan uit de natuur. Alleen maar omdat ze dat wetenschappelijk beter kunnen bewijzen.
Ben ik dan voor willekeurige claims op verpakkingen? Nee zeker niet. Maar ik zou er een voorstander van zijn dat claimwetgeving (mede) wordt bepaald door mensen die opgeleid zijn in voedingsvraagstukken. Dat helpt vermoedelijk beter om vast te stellen wat de gezondheidseffecten zijn.