Hoe natuurlijk is stevia?
We worden overspoeld door informatie over hoe natuurlijk stevia is. Natuurlijk wordt gebruikt om een product zoveel mogelijk te verkopen. Dat hoeft niet te betekenen dat het product onbewerkt is. Als natuurgeneeskundige houd ik van producten waarmee zo min mogelijk wordt ‘gerommeld’. Eerder schreef ik al dat ik stevia te weinig natuurlijk vond. Dat gaf een lawine aan reacties. De reacties waren wisselend. Maar veel mensen noemden me te streng. In mijn praktijk ben ik eigenlijk helemaal niet streng. Ik vind echter wel dat mensen die me betalen ervan op aan moeten kunnen dat ik de juiste feiten verstrek. Ik ben daarom toch nog een keer op zoek gegaan naar de details.
Er zijn verschillende manieren om stevia te gebruiken
- de blaadjes zelf, die hebben een smaak die iets weg heeft van zoethout;
- stevia-concentraat (waterbasis) of stevia-tinctuur (alcoholische tinctuur van plant of concentraat), stevia-extract (gedroogd wit poeder). Het kan wat bitter smaken.
Deze vormen zijn nauwelijks bewerkt en zou je (min of meer) natuurlijk kunnen noemen. Het lijkt overigens meer op fytotherapie dan op voeding.
De hele plant is niet toegestaan in voeding
De plant Stevia rebaudiana Bertoni wordt momenteel beschouwd als een niet toegelaten nieuw voedingsmiddel en mag dus niet toegevoegd worden aan voedingsmiddelen (niet als zodanig, ook niet in poedervorm.) Er is nog onvoldoende bewezen dat de plant niet toxisch is. De steviaplant als dusdanig of als poeder van de gedroogde bladeren mag niet gebruikt worden in voeding, niet in biologische maar ook niet in gangbare voeding.
Steviolglycosiden hebben een vreemde smaak
Daarnaast wordt stevia verkocht in de vorm van steviolglycosiden. Bij voeding gaat het op de eerste plaats om een lekkere smaak. Dit geldt ook voor stevia. Stevia in de vorm van steviolglycoside heeft een vreemde smaak en wordt daarom vaak gecombineerd met andere kunstmatige zoetstoffen. Onze hersenen reageren mogelijk anders op zoetstoffen. Mijn voorkeur gaat uit naar een minder zoete smaak.
Steviolglycosiden zijn veel meer bewerkt dan kristalsuiker
Er wordt hard aan gewerkt om de smaak te zuiveren, maar zuiveren betekent dat je de steviolglycosiden meer bewerkt en het dus minder natuurlijk wordt. In diverse EU-staten wordt de discussie gevoerd of steviolglycosiden nu wel of niet als natuurlijk mogen worden omschreven. Strikt genomen kun je niet zeggen dat steviolglycosiden natuurlijk zijn omdat ze geëxtraheerd zijn uit stevia. De extractie van stevia naar steviolglycosiden (zoals stevia verwerkt mag worden in voeding) vergt veel meer bewerking dan het maken van kristalsuiker.
Steviolglycosiden zijn niet toegestaan in biologische voeding
Omdat steviolglycosiden erkend zijn als E-nummer E960 mogen ze niet gebruikt worden in biologische voeding. Additieven mogen in biologische voeding niet worden gebruikt, tenzij ze als uitzondering opgenomen zijn in de positieve lijst in bijlage bij de wetgeving. Voor E960 geldt dat niet. Dus ook als de steviolglycosiden geëxtraheerd worden uit biologische stevia mag dit niet gebruikt worden.