Het gezondheidsprofiel van klanten van EkoPlaza
Vorige week verschenen er berichten van EkoPlaza in de media. De koppen waren in eerste instantie spectaculair en suggereerden een causaal verband. Die koppen zijn later op verzoek van EkoPlaza aangepast. Mijn timeline op twitter ontplofte bijna vanwege de verontwaardigde reacties. Ik had in eerste instantie ook mijn twijfels. Ik heb als natuurgeneeskundige een sympathie voor winkels als EkoPlaza. Maar ik volg de berichtgeving ook kritisch, omdat ik het juist bij dit soort winkels belangrijk vind dat er geen onzin wordt gecommuniceerd. Ik belde daarom vorige week met EkoPlaza en sprak uitgebreid met Erik Does, de algemeen directeur.
Ook sprak ik een van de onderzoeksters, omdat ik wilde weten wat er nu echt was onderzocht. In de krant stond dat ze niet hadden verwacht dat de klant van EkoPlaza gemiddeld gezonder is dan de gemiddelde Nederlander. Dat verbaasde me. Ik zou dat wel verwachten, omdat dit gemiddeld mensen zullen zijn die bewuster met voeding om gaan. De onderzoekster legde uit wat haar gedachten vooraf waren en dit klonk voor mij plausibel en herkenbaar. Mensen die ziek zijn zullen eerder moeite doen om hun voedingspatroon aan te passen en daarom dacht ze vooraf dat het zo zou kunnen zijn dat er gemiddeld meer van dit soort mensen bij EkoPlaza zouden komen en de gemiddelde gezondheid daarom niet beter zou zijn dan van gemiddeld Nederland. Ik zie dit ook in mijn voedingspraktijk, naarmate mensen langer klachten hebben hebben ze er steeds meer voor over om weer klachtenvrij te zijn. Ze zijn dan zelfs bereid het meest extreme voedingspatroon te gaan volgen, terwijl dit lang niet altijd noodzakelijk is om de klachten te verminderen. Dat leg ik ze dan ook graag uit.
Het onderzoek is inmiddels integraal beschikbaar. Het doel van het onderzoek was om aan te tonen dat EkoPlaza deel uit kan maken van een gezonde levensstijl. Uit het onderzoek bleek dat de EkoPlaza-klant een beter gezondheidsprofiel heeft dan de gemiddelde Nederlander. Dit betekent (ook volgens EkoPlaza) niet dat er een causaal verband is aangetoond tussen biologisch eten en gezondheid. Wel is EkoPlaza van mening dat goede voeding een wezenlijk onderdeel is van een gezonde levensstijl. Dat ben ik uiteraard met hen eens, mijn praktijk heet niet voor niets ‘uw voeding als medicijn’ :-).
Zijn de resultaten wel zo groot?
Er is in het onderzoek een baseline beschrijving gegeven van de gemiddelde Nederlander (5072 personen uit het lisspanel) en de klanten van EkoPlaza (4166 klanten, zie pagina 32 van het onderzoek voor beschrijving van de steekproef). Deze twee groepen zijn met uitgebreid met elkaar vergeleken. Voor diegene die nooit een onderzoek lezen, meestal wordt een resultaat statistisch significant (onderscheidend) genoemd als de p-waarde maximaal 5% (0,05) bedraagt. Verder is winkelgedrag vergeleken. Dat vind ik minder boeiend. En ook is het verschil weer gegeven van sociaal-demografische verschillen maar jammer genoeg slechts op enkele aspecten. Juist dat laatste vergelijk is relevant. De onderzoekster vertelde me dat de verschillen gering waren, maar ik had graag in het rapport die tabellen uitgebreid terug gezien, omdat de sociaal demografische kenmerken van de Nederlander en de EkoPlaza-klant zullen verschillen. De resultaten in hoofdstuk twee zouden daarom een overschatting van het resultaat kunnen geven. De onderzoekster schrijft dat dit niet zo is, ik kan die conclusie alleen trekken als de tabellen van hoofdstuk 2 ook voor hoofdstuk 4 worden gemaakt. Daar zou ik dan graag een samenvatting van maken.
De samenvatting van het rapport (voornamelijk van hoofdstuk 2) kun je lezen op pagina 2 en 3 van het rapport. Het lijkt me niet nuttig dat ik deze ‘overschrijf’ op mijn blog. De insteek spreekt me aan. Er zijn wel wat kanttekeningen te maken, zo is er steeds meer onderzoek dat een BMI boven de 25,0 niet per se ongezonder hoeft te zijn dan een BMI boven de 25,0. Een hoge bloeddruk is op zich geen ziekte maar kan een ziekte veroorzaken. De vraag is ook of een iets verhoogd cholesterol een ziekte genoemd kan worden. Dit nodigt wat mij betreft EkoPlaza uit om de volgende keer er ook mensen bij te betrekken die deskundig zijn in fysiologie en pathologie. Het onderzoek geeft in ieder geval een mooie kans om gerichte adviezen te gaan geven met betrekking tot maag- en darmproblemen. Dat lijkt me een mooi gat in de markt.
Dit rapport is een goede start om voeding een meer prominente rol te laten spelen bij het voorkomen van ziektes. Maar ik vind het nu nog niet voldoende om daarmee naar ziektekostenverzekeringen te stappen. Daarvoor zouden minstens alle tabellen van de sociaal demografische vergelijking beschikbaar moeten zijn. Bovendien moet duidelijker vast gesteld worden welke ziektes in Nederland het meeste geld kosten en welke voornamelijk kunnen verbeteren met voeding. Dan kan een verdieping van het onderzoek plaats vinden. Dat lijkt me een hele leuke en zinnige klus om dat in kaart te brengen.
Ik heb afgesproken deze blog naar EkoPlaza en de onderzoekster te sturen. Wellicht dat zij nog feedback geven. Deze zal ik dan uiteraard opnemen op dit blog.