Foutieve claims gefaciliteerd door de RCC en NVWA

Sinds december 2012 is de claimwetgeving verscherpt. In eerste instantie klonk dat in grote lijnen mooi: de consument kon niet zomaar iets wijs worden gemaakt. De praktijk is echter anders. Het is nu zelfs veel gemakkelijker om de consument te misleiden. Dat wordt zowel door de RCC (Reclame Code Commissie) als de NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit) gefaciliteerd.

Hoe werkt het in de praktijk

Begin april 2012 kwam ik via google op de website van Steviafoods. Op deze site stonden allemaal gezondheidsclaims die wettelijk niet zijn toegestaan Inmiddels zijn de oorspronkelijke teksten meerdere malen gewijzigd, waardoor het bijna onmogelijk is om daar juridisch uitspraken over te doen. Toch blijft de tekst juridisch onjuist.

Ik nam contact met hen op om ze te wijzen op het feit dat ze de wet overtraden. Omdat ze niet de indruk vestigden dit aan te gaan passen, diende ik een klacht in bij de Reclame Code Commissie in de veronderstelling dat dit zin had. Ik wist namelijk heel zeker dat ik wettelijk gelijk had. Eerder had ik in een soort gelijke situatie gelijk gekregen en moest de fabrikant zijn informatie aanpassen. Steviafoods (de importeur) en Cavalier (de leverancier/fabrikant) stelden zich enorm onnozel op. Of ze daadwerkelijk onnozel waren of misbruik maakten van de situatie is onduidelijk. Ik vermoed het laatste, want ik heb uren telefonisch afgestemd met Steviafoods om het uit te leggen, maar ze lieten de onterechte claims gewoon staan. In juni 2012 was de uitspraak van de Reclame Code Commissie dat de claims niet waren toegestaan of onvoldoende waren onderbouwd.  Steviafoods/Cavalier is hier tegen in  beroep gegaan. En hoewel ze de wet (waarschijnlijk bewust) overtraden kregen ze uitstel om dit uit te zoeken met de KOAG/KAG (die haar werkterrein intussen had verruimd). Daar deden ze aanvankelijk niets mee. En weer kregen ze uitstel. Het neppen ging maar door. Uiteindelijk kregen ze uitstel tot 26 maart 2013.

Sla de Reclame Code Commissie over

In december heb ik tevens een klacht bij de NVWA ingediend, aangezien het traject bij de RCC eindeloos werd vertraagd en de klant nog steeds expres werd misleid. En adviezen van de RCC ben je ook niet verplicht op te volgen. De NVWA deed niets, zolang de RCC ermee bezig was. Mijn advies: ga altijd direct naar de NVWA en sla bij dit soort klachten de RCC over. Dat bespaart je heel veel onnodige tijd mee bij bewuste misleiding. De NVWA schrijft dat de RCC een onderdeel is van een zelfreguleringsysteem van de levensmiddelenindustrie. De NVWA is een toezichthouder op de wet- en regelgeving. Verder wordt op dit moment gewerkt aan een nadere samenwerking tussen NVWA-KOAG/KAG-RCC.

De Reclame Code Commissie gaat het niet om intentie van de wet

Ondertussen was er door Cavalier een advocaat op gezet. Die schreef in maart 2013 een brief aan de Reclame Code Commissie. Daar staat in dat de verwijzing naar kcal wordt verwijderd. Ook zal worden verwijderd dat de chocolade weinig verzadigd vet bevat. De verwijzing naar hart- en vaatziekten wordt tevens verwijderd. Maar inmiddels hebben ze de tekst zo aangepast dat deze net iets anders is dan de ingediende klacht. De Reclame Code Commissie accepteert dit en zegt nu dat een uitspraak daarover een nieuwe klacht zou zijn. Het gaat hen niet om intentie van de wet en dus bescherming van de consument, maar om de hand boven het hoofd te houden van de industrie.

Medische claims zijn niet toegestaan

Op de site van Steviafoods (en van Chokay dat de zelfde eigenaar heeft) staan nog steeds medische claims en dat is wettelijke verboden. Het ging mij persoonlijk niet om het juridische geneuzel, maar om het feit dat er ten onrechte medische claims werden en worden (!) gebruikt. Er staat nu nog steeds: ‘geen effect op de bloedsuikerspiegel heeft, is het ook geschikt voor mensen met onder meer diabetes, ADHD, overgewicht en obesitas!‘ Dit is niet goedgekeurd door de EFSA en dus verboden.

Ik heb bij de NVWA een klacht ingediend en er meerdere mails over gestuurd. Die geven helaas de voorkeur aan het sturen van redelijk vage emails in plaats van handhaving. 29 april ontving ik van de NVWA een email met de tekst: ‘ De NVWA zal, nu het traject met Stichting Reclame Code is afgerond, de internetsites www.steviafoods.nl en www.chokay.nl inspecteren en toetsen aan de nu geldende wetgeving, met nadruk op het verbod op medische claims, voedingsclaims en de toegelaten/afgewezen gezondheidsclaims (o.a. de ‘13.1 lijst, in werking getreden op 14 december 2012)’. Tot op heden (eind juli 2013) staan die claims nog steeds op de betreffende sites.

Ik vind het bijzonder moeizaam dat ik steeds weer nieuwe mailtjes moet sturen naar de NVWA in plaats van dat ik een en ander kort kort telefonisch kan afstemmen met een medewerker. Dit kost zowel de NVWA als mij veel meer tijd dan nodig is. Het wekt bij mij de indruk dat misleiding bij voeding in Nederland helemaal niet wordt gecontroleerd. Aangezien het meer dan een jaar duurt voordat een klacht aangepakt wordt. De meeste consumenten zullen het al veel eerder opgeven. Op deze manier krijgen fabrikanten alle ruimte om bewust te rommelen.

Afgesproken procedures

De NVWA werkt op het gebied van klachten over gezondheidsclaims en medische claims intensief samen met KOAG/KAG. Als KOAG/KAG niet verder komt met bedrijven, dan komt de NVWA in actie. De KOAG/KAG stemt haar interpretaties van de wetgeving af met NVWA. Bedrijven die bewust de claimwetgeving blijven overtreden worden door de NVWA aangepakt. De NVWA zal een klacht onderzoeken en, indien er sprake is van een overtreding,  optreden conform het geldende interventiebeleid met als doel opheffing van de overtreding. Indien sprake is van een overtreding zal de NVWA een ondernemer een bepaalde tijd geven om de overtreding op te heffen. Deze werkwijze is opgesteld in overleg met het Ministerie van VWS.

Handleiding toekomstige klachten over claimmisbruik

1. spreek het betreffende bedrijf er zelf op aan
2. als ze er niets mee doen ga dan NIET naar de RCC, daar heb je helemaal niets aan
3. ga direct naar de NVWA
4. besef dat je een hele lange adem nodig hebt.

PS

Als je af wil vallen, bedenk dan dat Steviacchocolade bijna even veel kcal heeft dan ‘gewone’ chocolade en geen chocolade dus veruit de beste keuze is.

Update 9 september 2013

Eindelijk zijn de onterechte claims verwijderd van de site van Steviafoods. De aanhouder wint 🙂