Vanavond is er bij Pauw en Witteman een debat over gezonde voeding. De gasten zijn: bioloog Midas Dekkers, Patricia Schutte woordvoerster van het Voedingscentrum, Angela Groothuizen zangeres, ambassadeur van Weight Watchers en Maarten ’t Hart, Auke Attema die tarwegras verkoopt, Hiske Versprille, journalist bij het Parool en met Kris Verburgh die de Voedselzandloper schreef.
Het antwoord wat gezonde voeding is, is niet eenduidig te beantwoorden. 17 miljoen mensen hebben daar in Nederland een individuele visie op. Voor je eigen leven is er natuurlijk niets mis mee als je individuele keuzes maakt, maar dat je daarmee zonder onderbouwde kennis jezelf dan ook voedingsdeskundige noemt daar is wel wat mis mee. Voeding is business en voor veel zelfbenoemde experts is het niet nodig om je daar gedegen in te verdiepen als je andere mensen gaat adviseren. Daardoor zien mensen door de bomen niet meer het bos.
Mensen zijn het spoor bijster
Is dat overdreven dat mensen het spoor bijster zijn wat is wel en niet gezond? Een mail die ik laatst ontving is veelzeggend: ‘Ik voel me heel moe, terwijl ik toch heel gezond eet. Ik eet geen graan, geen vlees, geen vis, kokosvet en superfood (en waarschijnlijk groenten maar dat werd niet vermeld).’ Deze persoon is vermoedelijk intensief met voeding bezig, maar in deze voeding ontbreken in ieder geval de b-vitamines en omega 3 en omega 6. Dit is dus helemaal geen volwaardige voeding.
Is het gezond of verkoopinformatie?
Als je niet weet of informatie waar is, kun je zelf verschillende stappen zetten. Op de eerste plaats kun je je afvragen of het om inhoudelijke of verkoopinformatie gaat. De informatie over de gezondheid van tarwegras verstrekt door iemand die tarwegras verkoopt zou je extra kritisch moeten bekijken. Zijn alle bronnen meegenomen of heeft de verkoper alleen informatie gezocht die de verkoop kunnen stimuleren? Als je iets verkoopt, doe dat dan niet onder het mom van gezondheid als je dat niet goed kunt onderbouwen. Bij superfood komt het zelden voor dat degelijk onderbouwd wordt waarom dit gezond zou zijn. Noem het dan ook niet gezond.
Alleen wetenschappelijke info gaat je niet helpen want dat is vaak zo genuanceerd dat het moeilijk te begrijpen is voor de dagelijkse praktijk. Dus alleen met wetenschap kom je zeker niet tot de beste adviezen. Daarentegen mag je mensen die wetenschap niet meenemen ook wantrouwen. Die mensen zoeken niet naar het beste advies, maar geven ‘gewoon’ een persoonlijke mening. Zo’n voorbeeld zag je 1 mei 2014 in de Telegraaf staan.
Rolien Scheepbouwer vindt dat we melk ongezond moeten vinden. Dit is niet op feiten gebaseerd en dit voorbeeld geeft duidelijk aan dat het belangrijk is dat iemand geen adviezen moet geven over zaken waarin ze niet is opgeleid.
De energiebalans geldt altijd
Bedenk vooraf waarom je meer over voeding wil weten. Dan is het gemakkelijker om zelf vast te stellen welke bronnen je wil gaan volgen. Gaat je het je om afvallen dan kun je veel verschillende mensen volgen. Let er wel op dat mensen die denken dat er speciale voeding bestaat waar je van afvalt als je die voeding eet, weinig verstand hebben van fysiologie. Info van die mensen kun je daarom beter overslaan. Als je meer kcal eet dan verbruikt dan kom je altijd aan.
Is de bron welk correct
Als je vindt dat voeding vooral om de juiste voedingsstoffen gaat, is het handig om bronnen te volgen die weten waar ze het over hebben. Dat vergt wat meer zoekwerk, want dan moetje echt iets van voeding weten. Dat geldt maar voor een select groepje mensen. Check of mensen een opleiding hebben waar ze dit hebben geleerd of dat ze meer persoonlijke meningen geven.
Ik ben benieuwd naar de discussie vanavond. Ik hoop dat er een inhoudelijke discussie ontstaat, maar ik ben bang dat dit gezien het gezelschap uit zal blijven.