Superfood: zijn bessen en vruchten echt zo super?

In mijn vorige blog over het boek superfoods van Jesse van der Velde schreef ik een recensie over het hele boek. In deze blog zal ik ingaan op de claims die Jesse maakt. Zijn die nu waar of niet?

Rijk aan zonder concrete getallen zegt niets

Jesse onderscheidt acht soorten superfood. Ik zal die soorten een voor een bespreken en de onderzoeken checken waarop hij zijn info baseert. Ik ga geen extra onderzoeken uitpluizen. Als Jesse extra onderbouwing heeft van claims dan neem ik die graag op op mijn blog. Het gaat er immers om dat we weten of er onderbouwing is voor superfood. Nu is die er nog niet, maar ik sta uiteraard open voor nieuwe ontwikkelingen. Dit blog gaat over bessen en vruchten. De andere soorten superfoods die in zijn boek staan komen in een volgend post aan de orde. Over alle superfoods schrijft Jesse dat ze rijk zijn aan antioxidanten, talloze vitaminen en mineralen. Bij geen enkel product wordt echter gemeld om welke hoeveelheden het gaat. Pas dan kun je beoordelen of ze zinvol kunnen zijn voor je gezondheid. Helaas staan dit soort producten ook niet in de NEVO-tabel, dus kunnen we niet weten of ze inderdaad zo rijk zijn aan allerlei voedingsstoffen.

Aan de orde komen Acaipoeder, Afrikaans mangopoeder, Baobabpoeder, Camucampoeder, Gojibessen, Incabessen, Lucumapoeder, Moerbeien, Passievruchtenextract en Rijpebananenpoeder.

Acaipoeder
Acai is een bes die groeit in Zuid-Amerika. In Nederland zijn ze voornamelijk in poedervorm te koop. Er wordt door Jesse een onderzoek besproken van Udani. Dit was geen geblindeerde placebogecontroleerde studie. Bovendien ging het slechts om tien deelnemers. Daar kun je dus geen conclusies uit trekken. In de studie wordt gesproken over cholesterol en bloedsuikerspiegel. Er staat niets over gewicht. Jesse schrijft daar in zijn boek wel over. Waar hij dit op baseert is onduidelijk.

Afrikaans mangopoeder
Dit is een vrucht die lijkt op een mango, maar volgens Jesse is het een andere boom. Hij bespreekt een onderzoek van Ngodi. Uit dit onderzoek blijkt dat mangopoeder bij een experiment van slechts een maand tot gewichtsreductie zou kunnen leiden. Het ging slechts om 40 mensen die mangopoeder aten of een placebo naast hun dagelijkse voeding. Aangezien niet duidelijk is wat ze verder aten zijn de conclusies uit dit onderzoek nietszeggend. Het is zeer aannemelijk dat het meer zegt over wat de mensen verder aten (en dus niets over het mangopoeder).

Baobabpoeder
De Afrikaanse baobabboom wordt ook wel apenbroodboom genoemd. De bron in het boek is onduidelijk en ook een zoektocht op Pubmed naar deze bron levert niets op. Als Jesse dit aanvult zal ik daar graag naar kijken. Het wordt aanbevolen vanwege het gehalte calcium en vezels. De hoeveelheid vezels is met 2,4 gram in een portie van 5 gram baobabpoeder best goed. Maar lijnzaad is dan een veel goedkoper alternatief. Er zit zo’n 6 mg calcium in 1 portie. In verhouding tot de dagelijkse aanbeveling van 1000 mg calcium zet dit echter weinig zoden aan de dijk.

Camucamupoeder
Dit zijn volgens Jesse bessen die extreem zuur smaken. Ze zouden voor 16% uit vitamine C bestaan. Om even veel vitamine C binnen te krijgen als met een sinaasappel moet je wel veel van die extreem zure bessen eten. Dat klinkt niet zo aantrekkelijk. Er wordt voor de werking niet naar een wetenschappelijke bron verwezen. Wel wordt geschreven dat het om de vitamine C gaat. Die krijgen we in Nederland zo goed als altijd voldoende binnen. Daar heb je geen superfood voor nodig.

Gojibessen
Gojibessen zijn kleine bessen die groeien aan Lycium Barbarum, een giftige plant uit de nachtschade. Volgens een studie van Bucheli en Cheng verhogen gojibessen het antioxidantengehalte in het lichaam. Aangezien dat een intermediaire uitkomst is zegt dat weinig of hierdoor ook minder ziektes ontstaan en dit onderzoek dan ook niet relevant. Dierenproeven zeggen onvoldoende over mensen en voegen niets toe in een boek over voeding voor mensen. Onderzoeken van Amagase, deze en deze zeggen voorlopig ook nog weinig. Het eerste onderzoek gaat weer over intermediaire eindpunten. Het tweede onderzoek suggereert dat je je na het eten van Gojibessen beter zou voelen. Het is echter onduidelijk hoe deze data zijn gemeten en of ze dus wel betrouwbaar zijn. Bovendien is het ook nog  een onderzoek van slechts 15 dagen met kleine groepen van zowel van interventie als controlegroep van minder dan 20 deelnemers. Uit dit onderzoek zijn dan ook geen goede conclusies te trekken.

Incabessen, Lucumapoeder, Moerbeien, Passievruchtenextract en Rijpebananenpoeder zijn volgens Jesse ook superfood. Hij verwijst hiervoor niet naar onderzoeken of andere bronnen. We moeten gewoon geloven dat hij wel de waarheid vertelt. Voor mij persoonlijk is dat onvoldoende als onderbouwing.

Incabessen
Dit zijn ook bessen uit de nachtschadefamilie. Volgens Jesse zouden ze vooral eiwitten bevatten. Dat lijkt me een ingewikkelde manier om eiwitten binnen te krijgen. Volgens Ekoplaza zitten ze boordevol van van alles. De consumentenbond zocht het uit. Vitamine B2 en B12 zaten er nauwelijks in. Het heeft wel veel vezels, maar die zijn vergelijkbaar met pruimen, die veel goedkoper zijn.

Lucumapoeder
Dit is een zoetstof uit Peru en Chili. Mijn advies is om aan je voeding geen zoetstoffen toe te voegen. Dit geldt ook voor natuurlijke zoetstoffen. We eten (gemiddeld) al genoeg zoet.

Moerbeien
Dit een bes, die groeit in het Midden-Oosten, Afrika en Noord-Amerika. In Nederland zijn ze vooral gedroogd te koop. Je zou ze volgens Jesse moeten eten vanwege de anti-oxidanten. De consumentenbond onderzocht de hoeveelheid vezels en de hoeveelheid ijzer. Het vezelgehalte is met 7,1 gram per 100 gram best goed. Maar het vezelgehalte van pruimen ligt met 16,1 gram per 100 gram veel hoger. Het ijzergehalte is met 7,6 mg vergelijkbaar met 1,5 boterham met appelstroop.

Passievruchtenextract
Passievruchten zou je moeten eten vanwege de vezels. Maar in volkoren brood zit dubbel zoveel vezels. Dus het lijkt me dat je voor de vezels geen passievrucht hoeft te eten.

Rijpebananenpoeder
Bananenpoeder wordt gemaakt van de rode banaan. Waarom we dat zouden moeten eten is niet echt duidelijk.

Conclusie over bessen en vruchten

Eet superfood bessen en vruchten als je het lekker vindt. Maar geef geen extra geld uit aan dit soort producten omdat je denkt dat ze extra gezond zijn. Er is op dit moment geen reden waarom dit waar zou zijn. Superfoods komen altijd van ver. Als je duurzaamheid belangrijk vindt dan zul je vermoedelijk ook geen voorkeur hebben voor superfood.