Marjolein Dubbers: je kunt zelf geen hormonaal probleem oplossen

Er is me al meerdere malen gevraagd wat ik van het boek Het energieke vrouwen voedingskompas van Marjolein Dubbers vind. Marjolein heeft (volgens haar profiel op Linkedin) geen opleiding in voeding en/of gezondheid en gelooft dat je alles op kunt lossen met voeding. Zo stuurde ze een tweet dat je zelfs een hoge dwarslaesie kunt genezen met voeding. Dat is niet zo.

Als je machteloos bent wil je alles geloven

Ik ben vanzelfsprekend een voorstander van een gezonde leefstijl. Gezonde voeding is daarvan een onderdeel. Maar je kunt je leven slechts deels mogelijk beïnvloeden en het is (helaas) niet maakbaar. Ik kan daar heel boos over worden omdat mensen die (heel) ziek zijn zich graag vastklampen aan dit soort boodschappen. Ik weet dat uit ervaring. Ik heb jarenlang last gehad van onhoudbare jeuk aan mijn voeten. Ik begon bij de huisarts, ging vervolgens naar een dermatoloog en naar een allergiecentrum. Niemand had een oplossing. Ik las er alles over in de hoop dat toch eindelijk de oplossing te vinden.

Onuitvoerbare adviezen

Tot ik iemand vond die zei me te kunnen helpen met een dieet. Ik werd weggestuurd met een aantal zeer complexe instructies. Ik weet de exacte instructie al lang niet meer. Wél weet ik nog dat ik kangaroovlees zou moeten eten en bij de bereiding geen vet mocht gebruiken. Waar koop je dat in vredesnaam en hoe maak je dat klaar? Dat wist de behandelaar ook niet. Ik twijfelde: ik wilde heel graag van die akelige jeuk af, maar deze instructies waren niet echt duidelijk en uitvoerbaar. Zou het wel zin hebben? Best raar als een behandelaar niet eens uit kan leggen hoe je adviezen uit moet voeren, toch? Al snel besloot ik dat er iets niet klopte en niet op jacht te gaan naar dat vlees. Die jeuk is uiteindelijk verdwenen. Waardoor? Geen idee, door gewoon verder te leven.

Je leven verandert niet door je hormonen op te voeden

Dat schrijft Marjolein zelf ook op pagina 133 ‘Eigenlijk kun je zelf geen hormonaal probleem oplossen. Je kunt alleen je lichaam zo goed voeden dat het dit zelf gaat doen‘. Dat is juist: de onderlinge relaties zijn zo complex dat niemand ze exact kent. Door een gezonde leefstijl kun je wel beter in balans komen en als jij dat bent zijn je hormonen dat uiteindelijk ook. Je balans vind je o.a. door gezond te eten, voldoende te bewegen, genoeg ontspanning en niet te weinig slaap.

Stabiel bloedglucose

Het is handig om je bloedglucose niet te veel te laten schommelen. Dat hangt van veel factoren af, zoals je voedingspatroon, maar ook bijvoorbeeld of je wel of niet actief beweegt. Het hangt niet af van wel of niet koffie drinken. Stress is ook een factor. Als je veel stress hebt zul je eerder naar ongezonde voeding grijpen. Het stresshormoon cortisol zet het lichaam eerder aan tot het opslaan van vetten. Deze vetten worden vooral opgeslagen in de buik.

Fructose/HFCS

Wat Marjolein over fructose schrijft is niet correct als je ‘normaal’ eet. Gemiddeld kunnen we dagelijks 50 -100 gram fructose verwerken en we krijgen zo’n 50 gram binnen. De een kan er wel beter tegen dan de ander. Individueel kan fructose daarom soms wel problemen opleveren. Maar dit is geen punt dat relevant is voor een algemeen voedingsadvies. Dat geldt ook voor HFCS, dat net als kristalsuiker bestaat uit glucose en fructose.

Goede darmwerking

Veel van de mogelijke problemen die in het boek worden genoemd zijn gevolgen en niet de oorzaak van problemen. Om je voeding goed op te kunnen nemen is het belangrijk dat je darmen goed functioneren omdat daar je voeding wordt opgenomen. Als je darmen niet goed werken kun je moeite hebben met het verteren van o.a. gluten en melk. Als je deze weglaat heb je minder last, maar het is handiger om dan de oorzaak aan te pakken en dus de darmwerking te verbeteren.

Variatie

Marjolein schrijft dat variatie essentieel is. Dat ben ik met haar eens. Daarom vind ik het wel echt merkwaardig dat ze in haar adviezen zonder reden allerlei voedingsgroepen weglaat waardoor ze met haar adviezen juist veel minder variatie aanraadt. Kurkuma wordt na bereiding slecht opgenomen in het menselijk lichaam. Het lijkt daarom weinig zin om dat te eten om ontstekingen te remmen.

Ondervoeding

In het boek staat dat ondervoeding gaat om gebrek aan voedingsstoffen. Dat betekent dus dat mensen met overgewicht ook ondervoed kunnen zijn. Daar ben ik het helemaal mee eens, tenzij je een ziekte hebt dan kan dat anders zijn.

Overgewicht

Je komt aan als je langdurig meer eet dan je verbruikt. Je hoeft niet per se kcal te tellen, maar ze zijn wel relevant als je af wil vallen. En uiteraard kun je beter je kcal halen uit een appel dan uit snoep.

Voedingsadviezen à la Marjolein

• Kies iets met voedingsstoffen: mee eens!
• Eet volop plantaardig: mee eens, maar de top 10 van plantaardige eiwitten in het boek leveren heel veel minder eiwit op dan vlees en/of vis. Je zult er dus veel meer van moeten eten.
• Koemelk is voor kalfjes: een voedingspatroon zonder melk(producten) is mogelijk, maar het is best een uitdaging hoe je dan voldoende calcium binnenkrijgt. Melk (zonder smaakje) maakt je niet speciaal dik. Ook hiervoor geldt dat dit wel zo is als je meer kcal eet dan verbruikt op de langere termijn.
• Gedroogde kruiden zijn volgens Marjolein waardevolle bronnen voor calcium: 1 theelepel is ca. 1,5 gram en levert zo’n 25 mg calcium. Dat is weinig, de dagelijkse aanbeveling is zo’n 1000 mg per dag.
• Darmen houden niet van gluten: dat geldt voor mensen met coeliakie (1%) en glutensensitiviteit (5%) en dus lang niet voor iedereen.
• Eet meer variatie: mee eens, maar de adviezen van Marjolein bevatten juist minder variatie.
• Kraanwater kun je beter filteren schrijft ze in haar boek: dan haal je echter de mineralen waardoor het verzurend wordt.
• Kokosvet is de vette slankmaker: dat zouden we graag willen, maar helaas wat niet waar lijkt is vaak ook niet waar. Het is ook nog steeds niet goed aangetoond dat het antibacterieel is.
• Bulletkoffie is koffie met kokosolie: dat lijkt me erg vies en wordt uiteraard bij een overschot aan kcal wel opgeslagen als vet.
• Suikerverslaving is geen gebrek aan wilskracht: nee een suikerverslaving bestaat niet. Het kan wel zo voelen maar als het een daadwerkelijke verslaving zou zijn zou je een suikerklontje kiezen in plaats van smarties.

Ervaringsdeskundige zonder opleiding handig als behandelaar?

Marjolein heeft zelf een burn-out gehad en onderzocht wat haar kon helpen. Daar is niets mis mee. Dat deed ik zelf ook na mijn burn-out. Wat wel verontrustend is, is dat op basis van haar eigen zoektocht zonder opleiding van alles zonder onderbouwing heeft verzonnen en zij mensen aanraadt haar mening te volgen. Verder benoemt ze onderzoeken om het wetenschappelijk te laten lijken. Ze neemt ook dieronderzoeken mee. Die zeggen niets/heel weinig over mensen. Als je van voedingsadvies je werk wil maken zul je daarvoor wel eerst een opleiding moeten volgen. Gewichtsconsulent is dan echt wel het allerminste. Dan weet je tenminste zeker dat iemand een volwaardig advies kan berekenen en niet zomaar mensen helpt die ziek zijn (en dus beter op hun plaats zijn bij een diëtist of arts).

Elk dieet werkt omdat je bewuste keuzes maakt

Overigens denk ik eigenlijk niet eens dat Marjolein zelf beseft dat ze ongezonde adviezen geeft. Ze voelde zich zelf beter na haar zoektocht en zal hoogstwaarschijnlijk echt denken dat ze mensen met haar adviezen kan helpen. Nu zullen er mensen zijn die dit lezen en denken ‘maar ik voel me echt beter nadat ik dat heb gevolgd’. Die kans is best groot, want als je bewust na gaat denken over wat je eet, zul je gezondere keuzes maken. Dan maakt het niet eens zoveel uit welk advies je volgt. Maar ik zou liever kiezen voor een advies waarbij je niet zomaar allerlei voedingsstoffen weglaat. Je kunt betere keuzes maken die meer gevarieerd zijn en volwaardig(er). En dat kan echt eenvoudiger.