Vermijd bias: ben in alles slim!

De allereerste les die een professional krijgt zou altijd over bias moeten gaan. Door bias kun je een vertekend beeld krijgen en daardoor verkeerde conclusies trekken. Ook is het nuttig in hoofdlijnen uit te leggen wat wetenschappelijk werken betekent, zodat elke professional weet wat haar/zijn grens is. Dat is belangrijk voor de consument die nu wel erg vaak op het verkeerde been wordt gezet. Ik denk niet dat dit expres gebeurt. Maar het is wel zorgelijk dat niet alleen goeroes maar ook door een vaste klein groepje diëtisten vol overtuiging meningen selectief worden gedeeld. Ze kunnen geen wetenschappelijk onderzoek beoordelen maar denken wel dat ze dat kunnen. Dit schaadt de veel grotere groep die wel zinvolle adviezen geeft.

Voorkomen 10 meest voorkomende chronische ziektes

De Richtlijnen goede voeding zijn zodanig opgesteld dat ze de kans op 10 meest voorkomende chronische ziektes verlaagt. Hiervan zomaar van afwijken omdat het wel leuk klinkt is dus niet zo slim.

Voorkom conformation bias

Door het begrip bias krijg je vertekening. Ik wil met name conformation bias toelichten. Ik zie heel vaak dat zelfs professionals een los onderzoek delen en dan erbij schrijven ‘zie je dat ik gelijk heb.’ Iedereen is van nature geneigd meer aandacht en waarde te hechten aan informatie die de eigen ideeën of hypotheses bevestigt. Tegelijkertijd is er de neiging om minder aandacht te besteden aan informatie die eigen ideeën tegenspreekt. Daarom is het zo zinvol om ook wetenschappelijke conclusies te betrekken bij je adviezen. Dat kan de bias wat beperken.

Deel niet alleen wat goed bij je mening past

Als je wetenschappelijk werkt betrek je alle goed opgezette studies over het onderwerp bij je conclusie en niet alleen diegene die je toevallig goed uitkomen. Je start met de Richtlijnen en combineert deze met al (!) het onderzoek dat er daarna verschijnt. De kans dat door één onderzoek alle adviezen direct totaal veranderen is erg klein omdat er al best veel onderzoek is gedaan. Maar als dit wel zo is worden uiteraard de richtlijnen aangepast. Overigens moet je niet alleen naar de effecten op korte termijn kijken, maar ook op die van de langere termijn. In een praktijk zie je meestal alleen de korte termijn effecten.

Evidence based werken vormt de basis

Ik ben een voorstander van evidence based werken: een combinatie van klinische ervaring en de meest recente beschikbare wetenschap. Daarbij moet je als professional wel weten wat conformation bias is en ook geen zogenaamd wetenschappelijke discussies gaan voeren die voor leken misschien wetenschappelijk lijken maar dat niet zijn. Een voorbeeld zie je bij dit bericht in de reacties eronder. Een diëtist vindt zelf dat LDL er niet meer toe doet, maar kan niet toelichten waar ze dat op baseert.

Ook werd over deze studie getweet. Maar daarvan was de studieopzet aangepast omdat er geen resultaten uit kwamen. Hier zie je dus ook weer dat conformation bias optreedt. Want waarom wordt een recentere review van o.a. Hanno Pijl niet gedeeld? Misschien wel omdat daaruit blijkt dat op langere termijn bij diabetes type 2 koolhydraatarme voeding geen betere resultaten geeft dan een ander voedingspatroon.

De consument heeft recht op correcte adviezen

Mij maakt persoonlijk niet uit wat we eten. Ik vind echter wel raar dat we zorg vergoeden die op langere termijn extra gezondheidsrisico’s geeft. Dat is niet alleen naar voor diegene die hierdoor onnodig chronische ziektes ontwikkelen, maar ook voor de maatschappij die de kosten hiervan moet betalen. Ik vind daarom ook dat de consument recht op een goed onderbouwd verhaal in plaats van een mening die wel leuk klinkt. Laten we ons daar samen hard voor maken.

“Als je niet weet wat je nog kunt eten. Eet dan onbewerkt, vooral meer groente, fruit en volkoren producten. En minder snacks, frisdrank, vruchtensap, koek en snoep.”