Social dilemma
De reacties over de documentaire Social Dilemma op Netflix spreken boekdelen. De verontwaardiging is groot, maar tegelijkertijd lijken mensen vooral te denken dat het over die ander gaat. Ik zag de documentaire en dacht ‘het is precies dat waar het ook spaak loopt op het gebied van voeding’. Dat probeer ik beleidsmakers al jaren uit te leggen maar die wuiven dat voor het gemak weg. Nu helpt Netflix me ineens. Dat hoop ik tenminste. Tot nu toe is het kwartje bij de beleidsmedewerkers nog niet gevallen helaas.
Race om aandacht
Het businessmodel van online media is het creëren van zoveel mogelijk aandacht, want aandacht – en niet kennis – levert geld op voor de online platforms. Het gaat om winst en niets anders. Buitensporige posten worden vaker gedeeld dan posten met nuances die beter aansluiten bij de werkelijke feiten. Van dat uitgangspunt wordt in posten over voeding dan ook veelvuldig gebruik gemaakt. Precies daarom merk ik vaak op dat mensen die over voeding schrijven marketeers zijn. Dat is niet meer dan een constatering.
Aandacht afleiden van het probleem
Als Netflix de werkwijze uitpluist wordt dat een inzicht genoemd. Als ik dat schrijf vinden mensen nodig om te vertellen hoe onaardig ik ben, vaak door zich zelf ook nog op de borst te kloppen hoe sympathiek ze zelf zijn. Ze doen echter zelf geen enkele moeite om het probleem te analyseren. Het is immers veel eenvoudiger mee te praten met wat iedereen zegt. Dat kost geen energie, dan hoor je erbij en het levert je ook nog extra geld op.
Nepnieuws geeft extreem veel meer bereik dan echt nieuws
In de documentaire op Netflix wordt gezegd dat nepnieuws op Twitter zes keer zo vaak wordt gedeeld dan echt nieuws. Laat je dat even tot je doordringen? Maar dat is nog niet alles. Op sociale media kun je adverteren binnen je eigen bubble door ‘1000 gebruikers zoals deze’ te kopen. Je kunt ervan op aan dat die je post vaker liken en delen. Hierdoor lees je nog vaker de informatie die niet klopt. Het geeft het platform en jou dus het meeste resultaat als je nepnieuws schrijft. Online is dus het beste verdienmodel mensen ongebruikelijke kost voor te schotelen. En dat gebeurt dan ook veelvuldig. Ooit hadden we het over goeroes, maar die groep is inmiddels veel groter. al vaker schreef ik al over leefstijlartsen en die het trucje van sociale media feilloos beheersen.
Weetje
Soms lijkt iets te mooi om waar te zijn. Als dat zo voelt is dat ook vaak het geval. Posten die je proberen te manipuleren door op je emotie in te spelen kun je beter niet zomaar delen als je geen nepnieuws wil delen. Check eerst even of de feiten wel kloppen. Voor je het weet deel je onbedoeld zelf nepnieuws.
Andere media volgt aanpak sociale media
Nu je weet dat nepnieuws beter scoort dan echt nieuws ben je vermoedelijk ook niet meer zo verbaasd dat andere media dit spoor volgt van online media. Voedingswetenschappers reageren hierop met nog meer onderzoek en samenwerken met de mensen die nepnieuws delen. Ze lijken niet te (willen) beseffen dat ze hiermee het verdienmodel van diegene met nepnieuws extra stimuleren. Voor een beter inzicht zou iedere voedingswetenschapper verplicht de documentaire Social Dilemma moeten kijken.
‘Iedere voedingswetenschapper zou verplicht de documentaire Social Dilemma moeten kijken.’
Kom uit je bubble
Als je als voedingswetenschapper het heft niet in eigen handen neemt kun je beter stoppen met het doen van onderzoek, want dat bereikt niemand anders dan andere voedingswetenschappers. Zullen we dan ook maar meteen ook stoppen met de Gezondheidsraad? Uiteraard vind ik zelf onderzoek wel van belang en pleit ik niet voor het opheffen van de Gezondheidsraad. Maar als wetenschappers en/of hun communicatieafdeling niet beter volgen wat er gebeurt online zullen feiten de komende jaren nog minder aandacht krijgen. Dat ga je niet veranderen door inhoudelijke gesprekken te voeren met mensen die met behulp van sociale media hun verdienmodel hebben geconstrueerd. Wel door dat spelletje te doorzien. De leefstijlartsen en BGN hebben geen enkel belang om zich met inhoud bezig te houden. Alleen als je hun werkwijze niet doorziet ga je als inhoudsdeskundigen met deze marketeers samenwerken. Dus kijk die documentaire op Netflix en leer er van.
Tegenspraak wordt niet geduld
Het afgelopen jaar heb ik meerdere malen gemerkt dat online marketeers dikwijls op die plaats zitten om hun bereik te vergroten in plaats van mensen te informeren. Uitsluiting van mensen laat wel zien welke partij te vertrouwen is welke niet. Dat zie je bij Nederland Voedselland die mij blokte nadat ik meldde dat ze de wet overtraden. Het heeft een jaar geduurd voordat de post verwijderd werd. En ik ben nog steeds geblokt door een podium dat als doel heeft begrip te creëren tussen de partners en de consument. Bij mij en mijn volgers zijn ze daarin duidelijk niet geslaagd.
Eerder had ik ook problemen met de inhoud van de posten van de BGN (Beroepsvereniging Gewichtsconsulenten Nederland), maar op mijn initiatief hebben we hierover gesproken en zijn we met elkaar eens dat ook op sociale media posten juist moeten zijn.
Persoonlijke noot
Ik steek al jaren mijn nek uit omdat ik belangrijk vind dat informatie klopt.Iedereen die mij echt kent weet dat ik wel gedreven ben om de wereld een stapje verder te helpen en wat ik doe niet is gedreven door eigen belang. Daar hoef ik geen applaus voor, maar ik zou wel waarderen als mensen hun mond open doen en in opstand komen als ik zomaar geblokt wordt. En heel af en toe een compliment vind ik ook wel fijn als compensatie voor alle onaardige reacties als ik de vinger op de zere plek leg. Ik ben helemaal niet onaardig, wel vasthoudend als mensen marketing belangrijker vinden dan de gezondheid van hun volgers.