De QR-code schaadt onze gezondheid

Dit stuk is 2 november 2021 in Trouw gepubliceerd.

De QR-code, die sinds 25 september de basis is van het Nederlandse coronabeleid, is een schijnoplossing. Het vertrouwen in de code resulteert in een samenleving waarin het virus zich beter kan verspreiden dan wanneer er gehamerd zou worden op andere regels. Denk daarbij aan testen, thuisblijven bij klachten en aan de andere basisregels: anderhalve meter afstand houden, mondkapjes dragen, thuiswerken en ventileren als er meerdere mensen in een binnenruimte zijn

Als het doel is de samenleving zo snel mogelijk weer veilig open te laten gaan, dan is het nodig om te weten wie besmet is en wie besmettelijk is. Daar zou je dan de beleidskeuzes op af moeten stemmen, zodat mensen niet onnodig ziek worden en de zorg niet overbelast raakt. En juist de vraag wie besmet of besmettelijk is kun je aan de hand van de QR-code niet vaststellen. Alleen bij mensen die zich hebben laten testen, bewijst de QR-code dat ze niet besmettelijk zijn.

Effectiviteit

Mensen die volledig gevaccineerd zijn of corona hebben gehad, krijgen op dit moment zonder testen een QR-code. Terwijl zij wel besmettelijk kunnen zijn. Zeker als de vaccinatie al ouder is, omdat de effectiviteit dan afneemt. Daarom heb je minder aan de huidige QR-code dan dat de overheid ons doet geloven

Terwijl ik dit schrijf, is het nog niet geheel duidelijk wat het kabinet gaat besluiten om de snelle stijging van het aantal besmettingen in te perken. Hoewel de QR-code niet goed werkt, wordt naast het aanscherpen van de basisregels, zoals de mondkapjesplicht, toch overwogen deze code breder in te gaan zetten dan alleen in de horeca, bijvoorbeeld ook in sportscholen. Speciale maatregelen voor ongevaccineerden komen er in ieder geval niet op korte termijn, omdat daarvoor eerst een wetswijziging nodig is.

In het dagelijkse leven hebben we veel bedoeld en onbedoeld contact. De regel om anderhalve meter afstand te houden en andere basismaatregelen zijn daarom nog steeds nodig. Dat is dan ook het dringende advies van het RIVM. Maar toch horen we in vrolijke reclames van rijksoverheid dat we in ieder geval de verplichte anderhalve meter los kunnen laten. Vind je het vreemd dat zo goed als niemand zich nog iets van dat RIVM-advies aantrekt?

Hoewel ik gevaccineerd ben, biedt de QR-code mij ook geen veiligheid. Als ik graag anderhalve meter afstand houd om te voorkomen dat ik iemand besmet of zelf besmet word, kan ik dat niet alleen, daarvoor heb ik de medewerking van andere mensen nodig. Steeds meer mensen lijken het nut hiervan niet te zien en dat verwijt ik de overheid.

Thuiswerken

Niet alleen die anderhalve meter zal meer doen dan een niet werkende QR-code, ook thuiswerken maakt al heel wat uit. Het verkeer is weer bijna net zo druk als voor corona. Door de focus van de overheid op de QR-code, krijgt het belang van de basismaatregelen veel te weinig aandacht.

Bovendien, zelfs al zou die code wel werken, dan is handhaving wel noodzakelijk. Virologe Marion Koopmans haalde vorige week op televisie dat in 30 procent van de gevallen de QR-code ook nog eens niet wordt gecontroleerd. Dat is ook mijn ervaring.

Virus raast rond

In theorie is de QR-code al weinig effectief omdat je ook een code kunt krijgen zonder testen. Maar in de praktijk is bij een deel van de horeca helemaal geen sprake van maatregelen omdat de controle tekortschiet. Terwijl het virus ondertussen rondraast en artsen dagelijks op televisie benadrukken dat de zorg het niet meer aan kan.

De communicatie van de overheid gaat steeds over de QR-code, maar daardoor vergeten ze de rest van de broodnodige maatregelen te herhalen waardoor het aantal besmettingen nu logischerwijs snel stijgt. Het zou toch moeten gaan over maatregelen die het virus daadwerkelijk kunnen indammen?